30 jaar geleden, Rosalie Niemand

Toen ze vijf jaar was werd Liliane Stijnen in een gesticht voor achterlijke kinderen gestopt, want ze was ongewenst. Daar werd ze lastig en opstandig van. Toen ze twaalf was, werd ze naar een psychiatrische inrichting voor volwassen vrouwen verplaatst, hoewel ze geestelijk gezond was.


Onder het strenge nonnenregime werd haar hele leven een aaneenschakeling van vernederingen, psychische martelingen, angst en onnoemelijk veel verdriet. Vijftig jaar lang was ze niemand, mocht ze niemand zijn en zo werd ze het personage Rosalie Niemand in een roman van Elisabeth Marain.

Rosalie Niemand vertelde haar verhaal aan Elisabeth Marain die diep onder de indruk was. Zo stond ze daar voor me, al vier jaar vrij, niet omdat ze genezen was verklaard, maar omdat de subsidies voor gesloten instellingen verlaagd werden. Ze stond daar en ik keek naar haar en besefte hoe zij zich ondanks alles op een uitzonderlijke wijze had opgericht en voor het eerst echt begon te leven op een leeftijd dat de meesten onder ons het voor bekeken houden. Ik zag haar kracht en onverwoestbaarheid en besloot over haar te schrijven.

Het NTG gaf aan Jan de Vuyst opdracht om van het boek een monodrama te maken. Voor veel mensen kwam dit stuk over aan als een mokerslag.


Dit werd zeker bewerkstelligd door de allesverterende vertolking van Lieve Moorthamer (regie Hugo Van Den Berghe) in de rol van Rosalie (wereldklasse volgens de recensent van Het Laatste Nieuws), maar minstens evenveel door de aangeboorde thematiek.

Rosalie is immers gebaseerd op het levensverhaal van Liliane Stijnen, een vrouw die door haar moeder als kind is opgesloten in een krankzinnigengesticht, zonder dat daar een concrete aanleiding toe was, en er pas als 50-jarige vrouw weer is uitgekomen. Zonder er mentaal te zijn onderdoor gegaan, sterk en gebroken tegelijk. Opstandig en berustend. Vol haat tegenover haar moeder, maar vast besloten iets van wat rest van haar leven te maken. Toch was Rosalie Niemand ook een voorstelling vol hoop. Met de nodige humor zelfs.


Rosalie Niemand werd gemaakt tijdens de sluitingsperiode van de schouwburg op het Sint-Baafsplein en kreeg een lange reeks opvoeringen in de Aula van de Gentse Universiteit. De voorstelling werd hernomen en kreeg een heel erg lange reeks reisvoorstellinge

Liliane Stijnen
Liliane Stijnen
Lieve Moorthamer
Elisabeth Marain in de Humo van 9 november 1989