70 jaar geleden, op bezoek bij de sjah van Perzië Mohammad Reza Pahlavi en Soraya Esfandiary Bakhtiari (november 1953)

In november 1953 ontving de sjah van Perzië Mohammad Reza Pahlavi en zijn tweede echtgenote Soraya Esfandiary Bakhtiari de internationale pers.

Gisteren nog vandaag

Soraya Esfandiary Bakhtiari was de dochter van een Iraanse ambassadeur en een Duitse moeder.

Hun huwelijk was echter gedoemd te mislukken, omdat Soraya geen kinderen kon krijgen.

In 1958 scheidde de sjah van haar, onder druk van zijn hof en de religieuze leiders.

Gisteren nog vandaag

De sjah had al eerder een mislukt huwelijk achter de rug.

Zijn eerste vrouw was de Egyptische prinses Fawzia, met wie hij in 1939 trouwde.

Zij schonk hem een dochter, Shahnaz, in 1940.

Maar het huwelijk was ongelukkig en Fawzia keerde terug naar Egypte in 1945, waar ze een scheiding aanvroeg en kreeg.

De sjah erkende deze scheiding pas in 1948, op voorwaarde dat Shahnaz bij hem bleef.

Na zijn scheiding van Soraya trouwde de sjah in 1959 met Farah Diba, de dochter van een Perzische legerkapitein.

Zij werd de moeder van zijn vier kinderen: kroonprins Reza (1960), Farahnaz (1963), Ali-Reza (1966-2011) en Leila (1970-2001).

Gisteren nog vandaag

In 1967 kroonde de sjah zichzelf en Farah tot keizer en keizerin van Iran, met de titel van Koning der Koningen (sjah-in-sjah).

Hij wilde hiermee zijn macht en prestige tonen, maar ook het voortbestaan van zijn dynastie verzekeren.

De eerste echtgenote van de sjah was de Egyptische prinses Fawzia (1921-2013). Het huwelijk, dat duurde van 1939 tot 1948, was geen succes.

De sjah en Fawzia kregen één dochter, Shahnaz Pahlavi, in 1940. In 1945 keerde Fawzia terug naar Egypte, waar ze een scheiding aanvroeg en kreeg.

In Perzië werd deze scheiding in eerste instantie niet erkend. Pas in 1948 werd ze uitgesproken, op voorwaarde dat hun dochter Shahnaz bij de sjah bleef.

Gisteren nog vandaag

Op 21 december 1959 trouwde de sjah met Farah Diba , dochter van een kapitein uit het Perzische leger.

In 1960 werd uit dit huwelijk kroonprins Reza geboren, gevolgd door nog drie kinderen: Farahnaz Pahlavi (1963), Ali-Reza Pahlavi (1966-2011), en Leila Pahlavi (1970-2001).

Op 26 oktober 1967 kroonde de sjah zichzelf en Farah Pahlavi in Shiraz. Bij die gelegenheid nam hij de traditionele titel van Koning der Koningen (sjah-in-sjah) aan, wat gelijkstaat met de keizerstitel.

Hij had hiermee gewacht tot zijn machtspositie stevig was en het voortbestaan van de dynastie was verzekerd door de aanwezigheid van een troonopvolger.

Gisteren nog vandaag

Farah Diba, weduwe van Mohammad Reza Pahlavi, de laatste sjah van Perzië, mag vandaag 85 kaarsjes uitblazen.

Farah Diba werd in 1938 geboren in de stad Tabriz (Iraans Azerbeidzjan).

Als kind ging ze naar de Italiaanse school en daarna naar de Jeanne d’Arc-school in Teheran, waar ze onder andere vloeiend Frans leerde spreken.

Na haar examen vertrok ze naar Parijs voor een studie architectuur.

In Frankrijk leerde ze de sjah kennen toen ze met een groepje studenten uit haar eigen land werd uitverkoren om de sjah te ontmoeten, die voor een werkbezoek in Frankrijk was.

De sjah, net gescheiden van Soraya, was in die tijd op zoek naar een nieuwe vrouw.

Tijdens de zomer van 1959 werd ze uitgenodigd door prinses Shahnaz, de dochter van de sjah uit diens eerste huwelijk.

Ook de sjah kwam die middag ‘toevallig’ langs, en zo ontstond er een zorgvuldig georkestreerde relatie tussen Farah en de sjah.

Gisteren nog vandaag

Terug in Frankrijk voor haar studies kreeg de wereld te horen dat de sjah haar op 14 oktober 1959 ten huwelijk vroeg.

Op 21 december van datzelfde jaar werd het huwelijk voltrokken.

Vanaf dan was de pers in Parijs overal aanwezig om haar doen en laten te volgen.

Zoals ook een opera bezoek in Parijs en dit om de opera Carmen van Georges Bizet te zien.

Farah Diba kreeg vier kinderen met de sjah: twee zoons (Reza en Ali Reza) en twee dochters (Farahnaz en Leila).

Toen de sjah in 1979 vanwege de Iraanse revolutie zich genoodzaakt zag het land te verlaten, gingen Farah Diba en zijn kinderen met hem mee. Farah bleef de afgezette sjah trouw tot zijn dood in Caïro in 1980.

Na de dood van de sjah gaf de Egyptische president Sadat de keizerin en haar kinderen toestemming in een paleis in Caïro te verblijven.

Na de moord op Sadat in oktober 1981 verliet ze Egypte.

De Amerikaanse president Ronald Reagan liet Farah weten dat ze welkom was in Amerika. In eerste instantie vestigde Farah zich in Williamstown (Massachusetts).

Later kocht ze een huis in Greenwich (Connecticut). Na de dood van haar dochter Leila in 2001 kocht ze een kleiner huis in Potomac (Maryland), nabij Washington D.C., om zo dichter bij haar zoon en kleinkinderen te zijn.

De voormalige keizerin verdeelt haar tijd sindsdien tussen Washington, New York, Parijs en Caïro.

In 2003 bracht ze een boek uit over haar herinneringen aan Perzië en haar ballingschap.

Op 10 juni 2001 overleed haar dochter Leila aan een overdosis slaapmiddelen.

Op 4 januari 2011 pleegde een van haar zoons, Ali Reza, zelfmoord.(Diverse bronnen en Wikipedia)

Gisteren nog vandaag

50 jaar geleden, te gast bij Mohammad Reza Pahlavi en zijn gezin.

Deze reportage kwam er ter gelegenheid van de verjaardag van de prins Ali-Reza Pahlavi.

Hij kreeg toen een echte motor in miniformaat en voorlopig nog met antivalvoorziening.

Voor de verjaardag kregen de kinderen zelfs champagne, zij het dan wel met een beetje water versneden.

Hij was de tweede zoon van sjah Mohammed Reza Pahlavi en diens echtgenote Farah Diba.

In zijn jeugd ging Ali Reza naar de Niavaranpaleis-school in Teheran.

Na de Iraanse Revolutie verhuisde hij met zijn gezin naar de Verenigde Staten.

Hier ging hij naar de Saint David’s School in New York en de Mt Greylock Regional High School in Williamstown (Massachusetts).

Later deed hij aan de Harvard-universiteit promotieonderzoek in oud-Iraanse studies en filologie.

In 2001 was hij verloofd met Sarah Tabatabai, maar ze gingen korte tijd later uit elkaar.

In 2011 pleegde Ali-Reza Pahlavi na een lange depressie zelfmoord in zijn woning in Boston.

Zijn zuster Leila Pahlavi had in 2001 eveneens zelfmoord gepleegd.

Hij werd gecremeerd en zijn as werd in de Kaspische Zee verstrooid.

Op 26 juli 2011, bijna zes maanden na Ali-Reza’s dood, werd zijn levenspartner Raha Didevar moeder van een dochter, Iryana Leila.

Het kind werd door de familie Pahlavi erkend als de dochter van Ali-Reza en ze kreeg tevens de titel van prinses.(Diverse bronnen en foto’s uit de Post van 21 mei 1972)

50 jaar geleden, te gast bij Mohammad Reza Pahlavi en zijn gezin

50 jaar geleden, te gast bij Mohammad Reza Pahlavi en zijn gezin

Deze week 60 jaar geleden, Sjah van Iran en zijn vrouw Farah Diba op vakantie in het Ski Resort Ab-Ali in Iran (maart 1962)

Ski Resort Ab-Ali was de eerste skipiste die in 1953 beschikte over mechanische skiliften in Iran, 70 km ten noordoosten van Teheran aan de Haraz Road.

Deze week 60 jaar geleden, Sjah van Iran en zijn vrouw Farah Diba op vakantie in het Ski Resort Ab-Ali in Iran (maart 1962)
Deze week 60 jaar geleden, Sjah van Iran en zijn vrouw Farah Diba op vakantie in het Ski Resort Ab-Ali in Iran (maart 1962)
Deze week 60 jaar geleden, Sjah van Iran en zijn vrouw Farah Diba op vakantie in het Ski Resort Ab-Ali in Iran (maart 1962)
Deze week 60 jaar geleden, Sjah van Iran en zijn vrouw Farah Diba op vakantie in het Ski Resort Ab-Ali in Iran (maart 1962)

Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)

Ze was de tweede vrouw van Mohammed Reza Pahlavi, de laatste sjah van Iran.

Gedurende het huwelijk werd ze beter bekend onder de naam ‘koningin Soraya’.

De titel shahbanu (keizerin) werd toen nog niet in Iran gebruikt.

Op achttienjarige leeftijd werd Soraya middels een foto aan het keizerlijk hof geïntroduceerd door Forough Zafar Bakhtiari, een van haar familieleden.

Niet lang daarna, op 12 februari 1951, trouwde ze in Teheran met de sjah.

Haar trouwjurk (van Christian Dior) werd na haar dood in Parijs geveild voor 1,2 miljoen dollar.

Beiden wilden eigenlijk niet scheiden, maar op 6 april 1958 scheidde ze alsnog van de sjah, omdat het huwelijk kinderloos bleef en de sjah per se een mannelijke nazaat als zijn opvolger wilde.

De sjah kondigde huilend de echtscheiding aan bij het Iraanse volk, in een toespraak die werd uitgezonden op radio en televisie.

De echtscheiding, die breed werd uitgemeten in de internationale pers, inspireerde tot het Franse lied Je Veux Pleurer Comme Soraya. (Ik wil huilen als Soraya).

De tekst is van de hand van de Antwerpse schrijfster Françoise Mallet-Joris en de muziek van Marie-Paule Belle.Toen de echtscheiding officieel werd, kreeg Soraya de titel van prinses.

Haar officiële aanspreektitel was Hare keizerlijke hoogheid prinses Soraya van Iran.

Ze vertrok naar Frankrijk en begon een carrière als filmster. In november 1960 verhuisde ze tijdelijk naar Hollywood om verder te werken aan een carrière als filmster. Wat echter niet lukte.

In 1964 bracht Soraya haar memoires uit, voor het eerst in het Engels uitgegeven onder de titel Princess Soraya. Autobiography of Her Imperial Highness.

In 1991 bracht ze het tweede deel daarvan uit, deze keer geschreven in samenwerking met Louis Valentin.

Het oorspronkelijk in het Frans uitgegeven Le Palais des Solitude en in het Nederlands uitgegeven als Paleis van eenzaamheid werd een internationale bestseller.

Soraya stierf op 26 oktober 2001 op 69-jarige leeftijd en werd begraven in München (Duitsland).

Een week na de dood van Soraya overleed ook haar broer Bijan, die na haar dood had gezegd: ‘Nu heb ik niemand meer om mee te praten’. (Diverse bronnen, Wikipedia en foto’s Paris Match 26 november 1960)

Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)
Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)
Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)
Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)