70 jaar geleden, op bezoek bij de sjah van Perzië Mohammad Reza Pahlavi en Soraya Esfandiary Bakhtiari (november 1953)

In november 1953 ontving de sjah van Perzië Mohammad Reza Pahlavi en zijn tweede echtgenote Soraya Esfandiary Bakhtiari de internationale pers.

Gisteren nog vandaag

Soraya Esfandiary Bakhtiari was de dochter van een Iraanse ambassadeur en een Duitse moeder.

Hun huwelijk was echter gedoemd te mislukken, omdat Soraya geen kinderen kon krijgen.

In 1958 scheidde de sjah van haar, onder druk van zijn hof en de religieuze leiders.

Gisteren nog vandaag

De sjah had al eerder een mislukt huwelijk achter de rug.

Zijn eerste vrouw was de Egyptische prinses Fawzia, met wie hij in 1939 trouwde.

Zij schonk hem een dochter, Shahnaz, in 1940.

Maar het huwelijk was ongelukkig en Fawzia keerde terug naar Egypte in 1945, waar ze een scheiding aanvroeg en kreeg.

De sjah erkende deze scheiding pas in 1948, op voorwaarde dat Shahnaz bij hem bleef.

Na zijn scheiding van Soraya trouwde de sjah in 1959 met Farah Diba, de dochter van een Perzische legerkapitein.

Zij werd de moeder van zijn vier kinderen: kroonprins Reza (1960), Farahnaz (1963), Ali-Reza (1966-2011) en Leila (1970-2001).

Gisteren nog vandaag

In 1967 kroonde de sjah zichzelf en Farah tot keizer en keizerin van Iran, met de titel van Koning der Koningen (sjah-in-sjah).

Hij wilde hiermee zijn macht en prestige tonen, maar ook het voortbestaan van zijn dynastie verzekeren.

De eerste echtgenote van de sjah was de Egyptische prinses Fawzia (1921-2013). Het huwelijk, dat duurde van 1939 tot 1948, was geen succes.

De sjah en Fawzia kregen één dochter, Shahnaz Pahlavi, in 1940. In 1945 keerde Fawzia terug naar Egypte, waar ze een scheiding aanvroeg en kreeg.

In Perzië werd deze scheiding in eerste instantie niet erkend. Pas in 1948 werd ze uitgesproken, op voorwaarde dat hun dochter Shahnaz bij de sjah bleef.

Gisteren nog vandaag

Op 21 december 1959 trouwde de sjah met Farah Diba , dochter van een kapitein uit het Perzische leger.

In 1960 werd uit dit huwelijk kroonprins Reza geboren, gevolgd door nog drie kinderen: Farahnaz Pahlavi (1963), Ali-Reza Pahlavi (1966-2011), en Leila Pahlavi (1970-2001).

Op 26 oktober 1967 kroonde de sjah zichzelf en Farah Pahlavi in Shiraz. Bij die gelegenheid nam hij de traditionele titel van Koning der Koningen (sjah-in-sjah) aan, wat gelijkstaat met de keizerstitel.

Hij had hiermee gewacht tot zijn machtspositie stevig was en het voortbestaan van de dynastie was verzekerd door de aanwezigheid van een troonopvolger.

Gisteren nog vandaag

Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)

Ze was de tweede vrouw van Mohammed Reza Pahlavi, de laatste sjah van Iran.

Gedurende het huwelijk werd ze beter bekend onder de naam ‘koningin Soraya’.

De titel shahbanu (keizerin) werd toen nog niet in Iran gebruikt.

Op achttienjarige leeftijd werd Soraya middels een foto aan het keizerlijk hof geïntroduceerd door Forough Zafar Bakhtiari, een van haar familieleden.

Niet lang daarna, op 12 februari 1951, trouwde ze in Teheran met de sjah.

Haar trouwjurk (van Christian Dior) werd na haar dood in Parijs geveild voor 1,2 miljoen dollar.

Beiden wilden eigenlijk niet scheiden, maar op 6 april 1958 scheidde ze alsnog van de sjah, omdat het huwelijk kinderloos bleef en de sjah per se een mannelijke nazaat als zijn opvolger wilde.

De sjah kondigde huilend de echtscheiding aan bij het Iraanse volk, in een toespraak die werd uitgezonden op radio en televisie.

De echtscheiding, die breed werd uitgemeten in de internationale pers, inspireerde tot het Franse lied Je Veux Pleurer Comme Soraya. (Ik wil huilen als Soraya).

De tekst is van de hand van de Antwerpse schrijfster Françoise Mallet-Joris en de muziek van Marie-Paule Belle.Toen de echtscheiding officieel werd, kreeg Soraya de titel van prinses.

Haar officiële aanspreektitel was Hare keizerlijke hoogheid prinses Soraya van Iran.

Ze vertrok naar Frankrijk en begon een carrière als filmster. In november 1960 verhuisde ze tijdelijk naar Hollywood om verder te werken aan een carrière als filmster. Wat echter niet lukte.

In 1964 bracht Soraya haar memoires uit, voor het eerst in het Engels uitgegeven onder de titel Princess Soraya. Autobiography of Her Imperial Highness.

In 1991 bracht ze het tweede deel daarvan uit, deze keer geschreven in samenwerking met Louis Valentin.

Het oorspronkelijk in het Frans uitgegeven Le Palais des Solitude en in het Nederlands uitgegeven als Paleis van eenzaamheid werd een internationale bestseller.

Soraya stierf op 26 oktober 2001 op 69-jarige leeftijd en werd begraven in München (Duitsland).

Een week na de dood van Soraya overleed ook haar broer Bijan, die na haar dood had gezegd: ‘Nu heb ik niemand meer om mee te praten’. (Diverse bronnen, Wikipedia en foto’s Paris Match 26 november 1960)

Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)
Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)
Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)
Soraya Esfandiary Bakhtiari te gast in Hollywood (november 1960)